Circulair
wordt de standaard
voor studenten van het ROC van Flevoland
“Meneer, denkt u dat er van het afval hier op straat – plastic flesjes, snoepwikkels – nog wat nieuws te maken is?” Studenten van ROC Flevoland spraken dit jaar het winkelend publiek in Lelystad aan. Om ze bewust te maken dat veel afval nog heel bruikbaar is – of zou kunnen zijn. De gesprekken benutten ze in een podcast als onderdeel van de Challenge Circulair Klussen. De straatgesprekken laten mooi zien wat ROC van Flevoland wil bereiken: studenten verbinden met de praktijk van alledag.
“Circulariteit is een prominent thema op onze school”, zegt Maurijn Odé, projectleider en practor Circulaire Regionale Economie bij ROC van Flevoland. “Het leent zich prachtig om onderwijs te verbinden met bedrijven, overheden en andere organisaties. Het is ook noodzakelijk om circulair te gaan denken en werken om de transitie naar een duurzame maatschappij maken. Wij willen zorgen dat onze leerlingen hierin goed thuis raken. Als ze er op school ervaring mee opdoen, hebben ze straks een streepje voor als ze bij een bedrijf solliciteren.”
Duurzaamheid als standaard vak
Duurzaamheid is op het ROC van Flevoland daarom bewust een regulier vak voor elke student. “Als we studenten niet standaard opleiden in duurzaamheid en bewust maken van het belang daarvan, dan blijven we in Nederland mensen opleiden die er te weinig van weten. Circulair werken doe je niet zomaar, het is echt nodig dat we mensen hierin scholen.” Dat gebeurt in de klas, maar vooral via allerlei activiteiten buiten het lokaal. Zo kijken leerlingen tijdens elke stage die ze doen hoe circulair het bedrijf is waar ze werken, en hoe het beter kan. Maurijn: “Zo leren ze vanuit de uitvoering wat belangrijk is voor duurzaamheid en kunnen het voortouw nemen. Bedrijven in de bouwsector zijn vaak wat conservatief, ‘jong bloed’ helpt hen om verder te komen.”
Niet belerend
Het ROC zoekt bewust naar activiteiten buiten het lokaal die leerlingen voor uitdagende vragen zetten. “Daar passen challenges zoals vanuit de Natuur en Milieufederatie Flevoland heel goed bij,” zegt docent Joost van Blanken. Hij begeleidde de studenten die de challenge aangingen. De studenten bedachten thema’s voor een hele serie podcasts. “Ze willen daarmee mensen bereiken die nog niet zo veel hebben met duurzaamheid en hen enthousiast maken voor wat ze thuis kunnen doen. Op een niet belerende toon.”
Joost vond het opvallend hoeveel kennis er al bij leerlingen is over milieu en duurzaamheid. De podcasts werden gemaakt door sommige studenten die extra gemotiveerd voor het thema duurzaamheid. Voor hen is een ‘Unit Green’ opgericht (zie kader p 15), waarbij ze kunnen meedoen aan méér projecten. “Voor hen zijn duurzaamheid en circulair denken normale onderwerpen, waar ze veel over weten.” Lachend: “Bij de opname van de podcast merkte ik dat je er bij sommigen als het ware een muntje in kunt stoppen, en dan komt er moeiteloos een prima verhaal uit.”
Maurijn Odé, projectleider en practor Circulaire Regionale Economie bij ROC van Flevoland:
“Circulair werken doen je niet zomaar, het is echt nodig dat we mensen hierin scholen”
Challenges verbinden
De challenges werken op meerdere manieren goed als verbinders, zien Maurijn en Joost. Maurijn: “Overheden en maatschappelijke organisaties zoeken vaak manieren om jongeren te betrekken. Dit is daarvoor een mooie manier. En in een challenge gaan we echt samen aan de slag, dat levert meer op dan veel praten en vergaderen. Samen met allerlei partijen in de regio Flevoland kunnen we zo zorgen dat we al doende leren en toewerken naar de circulaire economie.”
Het gaat daarbij, benadrukt hij, wel steeds om mensenwerk. “Belangrijk is dat de challenges echt gedragen worden door alle partijen die meedoen. Daarom zijn we blij met de samenwerking met organisaties als de Natuur en Milieufederatie Flevoland, die helpen de verbindingen tussen onderwijs en praktijk in de regio te laten groeien.”
Joost van Blanken ziet nog een voordeel van de samenwerking: ”Vragen die vanuit een natuur- en milieuorganisatie komen zijn minder gericht op een bepaald commercieel doel. Ze geven leerlingen de mogelijkheid om vrijer na te kunnen denken over wat er allemaal kan om als maatschappij circulair te worden.”
Droom
Maurijn droomt als projectleider en practor Circulaire Economie van een jaarlijkse challenge-markt: “Een markt met, zeg, 100 bedrijven en 1000 leerlingen die elkaar aan het begin van het schooljaar vinden rond allerlei challenges. Aan het eind van het jaar laten zij elkaar zien welke resultaten dat opleverde. Als je al die resultaten optelt maken we structureel veel impact in de regio.”
Joost van Blanken, docent bij ROC van Flevoland:
“Voor hen zijn duurzaamheid en circulair werken normale onderwerpen”
Nieuwe ideeën om circulair te werken
Een groep leerlingen dacht mee met het bedrijf S Plastics dat plastic afval recyclet tot legoblokken om mee te bouwen. Ze werkten een plan uit om deze blokken in te zetten voor studentenhuisvesting en gaven aan hoe dat er dan uit kan zien.
Unit Green
Een gezellig samenkomen, met als thema duurzaamheid. Dat is wat begeleider Sander Borsje vaak hoort wanneer hij deelnemende studenten vraagt wat Unit Green inhoudt.
Met Unit Green creëren we een platform waar we met studenten op ongedwongen wijze onderzoek doen naar duurzaamheid en waar we zoeken naar verdieping in verschillende werkvormen. Soms gebeurt dit in de vorm van een challenge waarin Unit Green de strijd aangaat met andere onderwijsgroepen in het land. In die strijd gaat het natuurlijk veel meer om elkaar inspireren, dan met elkaar concurreren. Dat is waar Unit Green voor staat: het delen van kennis en ervaringen die te maken hebben met een duurzame toekomst.
We vragen het uiterste van onze creatieve vermogens, bijvoorbeeld wanneer we tijdens een Hackaton in korte tijd een vraagstuk proberen op te lossen en de uitkomst hiervan laten zien aan organisaties en medestudenten. Bovendien zoeken we manieren om ontspannen te genieten en te kletsen over onze bezigheden. Zo genieten we samen ven een duurzame zelfgemaakte maaltijd, bekijken we interessante films en documentaires, gaan we op bezoek bij een duurzaam bedrijf, voeren we samen een Circulaire Challenge van de Natuur en Milieufederatie uit of hangen we gewoon even met elkaar en tikken we de tijd weg.
Een mooie uitdaging is de samenwerking en de verdieping uitzoeken met collega Green Offices in de scholen van het ROC van Amsterdam (MBO College Noord, MBO College Zuiden MBO College Zuidoost). Er is een film gemaakt van ons bezoek aan de Lelystadse Boer in samenwerking met de stagiaires van MBO College Noord. Onderwijs door studenten voor studenten is iets wat goed lijkt te werken.
Deze tekst is eerder gepubliceerd in ‘Samen Duurzaam’, magazine voor medewerkers en studenten van MBO College Lelystad en partners van het CRE-practoraat, nummer 1, juni 2021.
Nicole, ambassadeur
van Unit Green
